czyli
przejście do innego wymiaru

PORTAL

bo menopauza jest jak

W świecie klinik długowieczności, napędzanych technologią i coraz bardziej zaawansowanymi metodami obrazowania, z których niektóre kosztują dziesiątki tysięcy dolarów, okazuje się, że jedną z najlepszych metod oceny siły i jakości mięśni jest po prostu siedzenie na krześle i ściskanie piłki tenisowej.

Taką rekomendację proponuje Joshua Davidson, badacz siły i kondycji z Uniwersytetu w Derby, który bada siłę uścisku dłoni – wskaźnik coraz częściej uznawany za jeden z najbardziej wiarygodnych wskaźników zdrowia człowieka.

Do badania siły uścisku dłoni w badaniach klinicznych naukowcy zazwyczaj używają dynamometru ręcznego, urządzenia, które ściska się z maksymalną siłą, aby zmierzyć siłę generowaną przez mięśnie dłoni i przedramienia. Wiele firm próbuje obecnie przenieść dynamometr z klinik do domów, łącząc łatwe w obsłudze urządzenia z aplikacjami mobilnymi, aby każdy mógł monitorować siłę uścisku dłoni w czasie.

Jednak według Davidsona, nadal można uzyskać przyzwoity obraz, wykonując prosty „test ściskania” z piłeczką tenisową lub antystresową. „Wystarczy dowolny przedmiot, który można chwycić i odkształcić bez bólu ani dyskomfortu” – mówi. „Po prostu ściskaj go tak długo, jak potrafisz, zanim chwyt się zmęczy. Zdolność do utrzymania maksymalnego ściśnięcia czegoś takiego jak piłka tenisowa przez 15–30 sekund byłaby dobrym standardem, do którego warto dążyć”. Zapisywanie, jak długo potrafisz ściskać, może pomóc w monitorowaniu siły chwytu w czasie.

Oczywiście, jak zauważa Mark Peterson, profesor medycyny fizykalnej i rehabilitacji na Uniwersytecie Michigan, sama słaba siła chwytu będzie miała stosunkowo niewielki bezpośredni wpływ na codzienne życie, poza niewielkim utrudnieniem otwierania puszek czy słoików. Naukowcy coraz częściej jednak wykorzystują siłę chwytu jako wyznacznik ogólnej siły układu mięśniowo-szkieletowego w całym ciele. Może ona odzwierciedlać, czy dana osoba jest wystarczająco aktywna, czy też prowadzi zbyt siedzący tryb życia, i wskazywać na ryzyko wystąpienia zespołu kruchości – stanu podatności na urazy wynikającego z pogorszenia stanu zdrowia fizjologicznego.

Naukowcy po raz pierwszy zwrócili na to uwagę w szczególnie znaczącym badaniu przeprowadzonym na prawie 140 000 dorosłych w krajach o wysokich, średnich i niskich dochodach, które wykazało, że siła uścisku dłoni jest lepszym predyktorem przedwczesnej śmierci niż inne, bardziej oczywiste wskaźniki, takie jak ciśnienie krwi.

Inne badania wykazały, że siła uścisku dłoni może wskazywać na prawdopodobieństwo przeżycia ponad 100 lat. W jednym z badań zmierzono siłę uścisku dłoni u ochotników w latach 1965–1968, gdy mieli od 56 do 68 lat, a ich przeżycie monitorowano przez kolejne 44 lata. Osoby, które dożyły stu lat, miały 2,5 razy większe prawdopodobieństwo uzyskania wyników siły uścisku dłoni w najwyższej jednej trzeciej, w porównaniu z osobami, które zmarły przed ukończeniem 79. roku życia.

Darryl Leong, profesor medycyny na Uniwersytecie McMaster w Kanadzie, wyjaśnia, że ​​siła uścisku dłoni – a zatem ogólna siła mięśni – jest sumą odżywiania, aktywności fizycznej i ewentualnych chorób. „Dlatego wiąże się to z tak wieloma problemami zdrowotnymi” – mówi.

Jedno z badań, w którym wykorzystano testy dynamometryczne, wykazało, że wyniki siły chwytu poniżej 25,5 kg u mężczyzn i 18 kg u kobiet sugerują zwiększone ryzyko sarkopenii w całym organizmie, postępującą utratę masy mięśniowej i funkcji, co wiąże się ze spadkiem siły i mobilności w późniejszym wieku, a także większe prawdopodobieństwo upadków i złamań.

Guillaume Paré, praktykujący lekarz i profesor medycyny na Uniwersytecie McMaster, twierdzi, że nawet na podstawie prostego uścisku dłoni można wiele stwierdzić, a siła chwytu jest wskaźnikiem prawdopodobieństwa wystąpienia sarkopenii. „Słabsze uściski dłoni, w których palce mają trudności z całkowitym objęciem dłoni lub w których mięśnie dłoni są wychudzone, to sygnał ostrzegawczy” – mówi.

Jednak powiązania między siłą chwytu a długowiecznością wykraczają daleko poza możliwości fizyczne. Badania wykazały, że mięśnie odgrywają kluczową rolę w układzie metabolicznym, działając jak rezerwuar, który może wchłaniać nadmiar glukozy we krwi i zapobiegać rozwojowi insulinooporności. Z tego powodu słabszy uścisk dłoni może wskazywać, że dana osoba jest bardziej podatna na szereg problemów związanych z zaburzeniami metabolicznymi, począwszy od cukrzycy typu 2, przez obniżoną gęstość mineralną kości, niedożywienie, upośledzenie funkcji poznawczych, aż po depresję.

W 2022 roku Peterson przeprowadził badanie, w którym oceniono siłę chwytu u 1275 mężczyzn i kobiet, porównując uzyskane wyniki z analizą ich DNA. Zespół odkrył, że osoby z niższymi wynikami w zakresie siły chwytu wykazywały oznaki przyspieszonego starzenia. W szczególności, zaobserwowano u nich różnice w wzorcach metylacji DNA – znacznikach związanych z naszym DNA, które mogą zmieniać sposób jego odczytu w ciągu całego życia. Wzorce metylacji często zmieniają się w odpowiedzi na czynniki środowiskowe lub związane ze stylem życia, takie jak otyłość, zanieczyszczenie, a nawet stres społeczny, i wiele innych.

Dla Paré nie jest to zaskakujące, ponieważ uważa siłę uścisku dłoni za kluczowy wskaźnik zarówno odporności na choroby, jak i prawdopodobieństwa wyzdrowienia z chorób przewlekłych. Na przykład badania przeprowadzone na pacjentach onkologicznych pokazują, że osoby o słabszej sile uścisku dłoni częściej doświadczają nagłej utraty wagi lub wyniszczenia – skrajnej utraty masy mięśniowej lub tkanki tłuszczowej, pomimo normalnego odżywiania – a tym samym gorszych rokowań i szans na przeżycie.

„Oznacza to, że gdy już zachorujemy, nasza zdolność do walki z nią jest ograniczona” – mówi Peterson. „Na przykład ryzyko zgonu z powodu zapalenia płuc jest znacznie wyższe u osób o słabszej sile uścisku dłoni, co ma sens, biorąc pod uwagę znaczenie dobrej kondycji mięśni dla prawidłowego oczyszczania dróg oddechowych z plwociny [śliny i śluzu odkrztuszanego z dróg oddechowych w wyniku infekcji]”.

Siła uścisku dłoni to nie tylko coś, na co należy zwracać uwagę w późniejszym życiu. Naukowcy odkryli nawet, że średnia siła uścisku dłoni w populacji koreluje z liczbą medali, które dany kraj prawdopodobnie zdobędzie na igrzyskach olimpijskich. Tymczasem Paré twierdzi, że nastolatki i młodzi dorośli, którzy mają słabszą siłę chwytu, są bardziej podatni na problemy zdrowotne w młodszym wieku. Jedno z badań przeprowadzonych w Brazylii wykazało, że nastolatki spędzające więcej czasu przed ekranami, zarówno w telefonach, jak i innych urządzeniach, miały tendencję do słabszego chwytu.

„Istnieją dane potwierdzające związek między niską siłą chwytu a słabym zdrowiem metabolicznym nawet u młodych dorosłych” – mówi Paré.

Poprawa wyniku

Czy zatem możemy poprawić siłę chwytu? Z pewnością, mówi Davidson, i jest to coś, nad czym można pracować niezależnie od wieku. Sugeruje on po prostu użycie testu z piłeczką tenisową, aby stopniowo ćwiczyć mięśnie dłoni i forhendu, kurcząc je z maksymalną siłą tak długo, jak to możliwe. Z czasem, w miarę ćwiczeń, powinniśmy zauważyć stałą poprawę – mówi.

Nie chodzi tylko o chwyt. Leong zaleca ogólną aktywność fizyczną i trening mięśni dolnej i górnej części ciała. Jego zdaniem, siła chwytu proporcjonalnie się poprawi.

Leong sugeruje osobom starszym wykonanie testu wstawania i chodzenia na czas. „Tutaj osoba mierzy stoperem czas potrzebny na wstanie z krzesła, przejście trzech metrów, odwrócenie się i powrót do pozycji siedzącej” – mówi Leong. „To test siły i mobilności kończyn dolnych, który pomoże poprawić ogólną siłę mięśni”.

Davidson twierdzi, że ogólne ćwiczenia oporowe, mające na celu zwiększenie masy mięśniowej i utrzymanie gęstości mineralnej kości, doprowadzą do poprawy siły chwytu. „Wszyscy musimy regularnie podejmować aktywność fizyczną w miarę starzenia się” – mówi. „Można ćwiczyć w domu, używając specjalistycznego sprzętu lub po prostu rzeczy, które masz w domu. Dwa do trzech zestawów uginania nadgarstków jedną ręką, z liczbą powtórzeń od 10 do 20, to dobre ćwiczenie na początek. Jeśli masz w domu odważnik kettlebell, uginanie bicepsów to również dobre ćwiczenie”.

Artykuł przetłumaczono ze strony BBC: https://www.bbc.com/future/article/20250417-grip-strength-the-test-for-your-chances-of-living-to-100

Siła uścisku dłoni jest powiązana z szeregiem problemów zdrowotnych, od cukrzycy
typu 2 po depresję. Oto jak sprawdzić swoją.